معرفی انواع رولیک‌های نوار نقاله و کاربرد آن‌ها

یکی از مهم‌ترین قطعات در نوار نقاله و یا سیستم کانوایر، رولیک می‌باشد. این قطعات در انواع دستگاه‌ها از نظر شکل، اندازه و رنگ متفاوت هستند. در واقع رولیک‌ها و هرزگردها قطعاتی هستند که به صورت استوانه‌ای طراحی شده و در سیستم نوار نقاله استفاده می‌شوند. در سیستم نوار نقاله دو نوع رولیک بالایی و رولیک پایینی وجود دارد. این رولیک‌ها از نظر عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع رولیک‌های نوار نقاله بپردازیم.

فهرست مطالب

• معرفی و شناخت رولیک‌های نوار نقاله
• انواع هرزگرد در نوار نقاله
• انواع  تسمه نوار نقاله دورکار
  •   غلطک های برگشتی در رولیکهای اصلی نوار نقاله
• مقایسه غلطک‌ها در انواع رولیک‌های نوار نقاله
• هرزگرد ضربه گیر در رولیک‌های موجود در نوار نقاله
  • رول‌های ضربه‌ای 
• کاربرد هرزگردهای ضربه ای  در انواع رولیک موجود در نوار نقاله
• جمع بندی

معرفی و شناخت رولیک‌های نوار نقاله

یکی از مهم‌ترین مسائلی که برای انتقال بار باید به آن توجه کرد، ایجاد تکیه‌گاه مناسب با حفاظت‌های کافی برای تسمه می‌باشد. انواع غلطک‌ها در نوار نقاله که برای جابجایی مواد با حجم بیشتر در تسمه نوار نقاله استفاده می‌شوند، دارای رول‌هایی با قطرهای متفاوت هستند. این رول‌‌ها با استفاده از یاتاقان، مهر و موم ضد اصطکاک بر روی شفت‌های اصلی نصب شده‌اند. اما مقاومت اصطکاکی که در رول ایدلر وجود دارد، بر روی کشش تسمه و میزان اسب بخار تاثیرگذار است. 

انواع هرزگرد در نوار نقاله

اغلب قطر رول اصلی، نوع طراحی بلبرینگ‌ها و الزامات آب‌بندی اجزای اصلی مربوط به مقاومت اصطکاکی را تشکیل می‌دهند. عواملی که نام برده شد، در تعیین مزایای نسبی مربوط به یاتاقان‌های ضد اصطکاک نیز موثر خواهند بود. از مزایای مربوط به آب‌بندی می‌‌توان به محافظت از بلبرینگ‌ها در برابر کثیفی و رطوبت و حفظ روان کننده‌ها نیز اشاره کرد. به همین دلیل طراحان برای ساخت هر نوار نقاله از چینش خاصی برای یاتاقان و مهر و موم استفاده معمولا دو نوع هرزگرد برای تسمه‌ی نوار نقاله معرفی می‌شود:

• هرزگرد حامل که می‌تواند جریان‌های بارگذاری شده در تسمه نقاله را پشتیبانی کند.
• هرزگردهای برگشتی که قادرند مسیر برگشت تسمه نقاله که خالی می‌باشد را پشتیبانی نماید.

انواع تسمه نوار نقاله دورکار

نوع اول دارای سه رول اصلی بوده که دو رول آن بیرونی و به سمت بالا متمایل است و دو رول دیگر به صورت افقی و مرکزی فعالیت می‌کنند. اما نوع دیگر پیکربندی برای کمربندهای تخت بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع غلطک بیکار از یک رول افقی منفرد تشکیل شده است. این رول افقی اغلبی بین براکت‌ها قرار گرفته و مستقیما به قاب نوار نقاله متصل می‌گردد. 

غلطک های برگشتی در رولیک‌های اصلی نوار نقاله

چرخ‌های برگشتی، نوعی از رول‌های افقی هستند که بین براکت‌‌هایی که به قسمت زیرین سازه تکیه گاه وصل شده‌اند قرار می‌گیرند. این براکت‌ها در تیکه‌گاه مسئول نگه‌داری از درایوهای حمل بار نیز هستند. البته برای مقاومت بیشتر و بالاتر بردن میزان تحمل غلطک‌های برگشتی در سازه از وی دو رول نیز استفاده می‌کنند. 

تسمه‌های نازکی که برای حمل از آنها استفاده می‌شود، به دلیل پر شدن مقطع اصلی دچار افزایش خواهند شد. به همین دلیل این تسمه‌ها  در فرورفتگی می‌توانند تناژهای بیشتری نسبت به تسمه‌هایی با عرض و سرعت ثابت حمل کنند. در برخی از موارد از هرزگردهای حمل قلاب به عنوان تروگر یا حامل نیز یاد می‌شود. این نوع هرزگرد از پرکاربردترین نوع غلطک‌های بیکار در نوار نقاله به حساب می‌آیند. رول‌ها از طریق نوعی لوله فولادی به دیسک انتهایی محفظه‌ی یاتاقان جوش داده شده و جزء انتهایی لوله اصلی را تشکیل می‌دهند. انواع رولیک‌های نوار نقاله استفاده می‌شوند، از نوعی پلی اتیلن با وزن مولکولی بالا ساخته شده‌اند. این رول‌ها در مواردی که رول‌های بیکار فولادی به دلیل سایش، تجمع مواد و یا خوردگی باعث کوتاه شدن عمر رول‌های اصلی می‌شوند، استفاده بیشتری دارد. 

مقایسه غلطک‌ها در انواع رولیک‌های نوار نقاله

اما اگر بخواهیم عمر کدام یک از رولهای مورد استفاده در غلطکهای بیکار بیشتر است، می توانیم به غلطک‌ها با فرورفتگی 20 درجه اشاره کنیم. این نوع غلطک دارای عمر بیشتری نسبت به غلطک های 35 درجه و یا 45 درجه دارد. اما با پیشرفت فناوری، نوع طراحی تسمه نقاله نیز پیشرفت‌هایی نظیر افزایش انعطاف پذیری و افزایش عرضی داشته است. این پیشرفت در غلطک‌های 35 درجه، باعث شده این نوع غلطک به پرفروش ترین و کاربردی‌ترین در سازه‌ها تبدیل شود. 

هرزگرد هایی با فرورفتگی اغلب در قسمت مرکزی رول و یا افست قرار می‌گیرند. این هرزگردها با استفاده از سه رول با طول مساوی که در یک خط ممتد حرکت می‌کنند بر روی رول مرکزی قرار می‌گیرند. این رول‌ها در مقایسه با انواع رولیک‌های نوار نقاله ، کاربرد بیشتری برای حمل سراسری و کلی بارها و ظرفیت حمل بار نوار نقاله دارند. 

همانطور که مشاهده می کنید غلطک های موجود در یک رول مرکزی با استفاده از بال و رولهای جانبی مهار شده است. این نوع از رولیک با وجود صفحه‌های موازی و تسمه‌های نازک در صنعت غلات  و در معدنکاری‌های زیرزمینی با ارتفاع کم  کاربرد فراوانی دارد. در رولهای مرکزی نوار نقاله از رولهای جانبی کوتاه با شیب 20 درجه برای همگام سازی و مرتب کردن استفاده می‌شود. اما از رولهای جانبی 35 درجه و یا 45 درجه  زمانی استفاده می‌شود که رول اصلی دارای طول نامساوی بوده باشد.

هرزگرد ضربه گیر در رولیک‌های موجود در نوار نقاله

هرزگردهای ضربه گیر به غلطک های بالشتکی نیز معروف هستند. این نوع غلطک معمولا در نقاط بارگیری که در آن ضربه ناشی از اندازه مواد، چگالی مواد و ارتفاع سقوط آزاد به بار موجود آسیب می‌رساند استفاده می‌شود. اغلب هرزگردها به وسیله‌ی لاستیک‌های بادی، لاستیک‌های نیمه بادی، روکش‌های لاستیکی سنگین ولکانیزه به رول‌های فولادی و دیسک‌های منفرد که بر روی لوله فولادی قرار دارند، متصل می‌شوند. 

جالب است بدانید که هر دیسک از نوعی ماده ارتجاعی مانند لاستیک طبیعی و نرم به صورت ساده و شیاردار ساخته می‌شود. این دیسک ها می‌توانند از ضربات وارده به بار اصلی نیز جلوگیری نمایند. از آن جایی که دیسک ها به صورت پیوسته بر روی رول اصلی بسته می‌شوند، می‌توانند به صورت پنوماتیک و یا نیمه پنوماتیک از کمربند اصلی پشتیبانی کنند. از فواید دیسک‌های ارتجاعی به کاهش میزان انرژِی حاصل از بارهای ضربه ای، برای جلوگیری از آسیب رسیدن به کمربند نیز اشاره کرد. معمولا دیسک ها برای کاهش میزان ضربات در دستگاه به سرعت از بین میروند. اما هرزگرد هایی که شامل فرورفتگی با سه رول دارای طول یکسان هستند از برتری بیشتری نسبت هرزگرد های معمولی در طراحی CEMA برخوردار هستند.

رول‌های ضربه‌ای 

این رول معمولا در زمان بارگذاری دارای همان رول برگشتی برای طراحی CEMA می‌باشد. اغلب رول‌های ضربه‌ای را می‌توان در انواع تسمه تخت  که در شفت زنده حضور دارد، مشاهده نمود. این شفت ها که درون بلبرینگ‌های سبک قرار گرفته‌اند، توسط بلوک‌های بالشی پشتیبانی می‌شود. از این رول برای فیدرهای تسمه‌ای سنگین استفاده بیشتری می‌شود. رول‌های ضربه‌ای نسبت به سایر رول‌ها از رتبه بار بالاتری برخوردار هستند، به همین دلیل از پوشش استاندارد خارج شده و تحت نظارت برنامه‌های CEMA قرار گرفته است. 

در برخی موارد ضربه گیر غلطکی برای نرم شدن حرکت و کاهش آسیب احتمالی  به تسمه در زیر آن قرار داده می‌شود. با این حال نیروی ایجاد شده باعث بوجود آمدن نوعی برآمدگی در زیر تسمه می‌شود. در این حالت ضربه ای که به تسمه وارد می‌شود، باعث آسیب رسیدن به تسمه می‌شود. البته میزان بزرگی ضربه و اتلاف آن در رتبه بندی بار CEMA قرار نمی‌گیرد. 

کاربرد هرزگردهای ضربه‌‌ای در انواع رولیک موجود در نوار نقاله

هرزگردهای ضربه‌ای با پایه‌های قابل جابجایی، قاب‌های تقویت شده و ویژگی‌های کیفی دیگر برای سیستم‌های آب بندی  در تسمه‌های متفاوت که توسط CEMA طراحی شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته استفاده از هرزگردهای ضربه‌ای به عنوان غلطک ثابت اصلا توصیه نمی‌شود. با توجه به اینکه هرزگردهای ضربه‌ای جزئی از غلطک‌ها به حساب نمی‌آیند، اما برخی موارد آن‌ها را منحصر به فرد می‌کند.

جمع بندی

این مقاله به شما کمک می‌کند تا بتوانید بهترین نوار نقاله را برای جابجایی مواد در کارخانه انتخاب کنید. همچنین شما می‌توانید با انواع رولیک‌هایی که در نوار نقاله ها مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز آشنایی پیدا کرده و با اطلاعات بیشتری نسبت به خرید اینگونه قطعات اقدام کنید. اگر دوست دارید دانش خود را در این عرصه افزایش دهید، می‌توانید سایر مقالات دانشنامه رستاپاد را مطالعه کنید.