استانداردهای گیربکس صنعتی کدامند؟
یکی از اصلی‌ترین استانداردهای گیربکس صنعتی در سیستم‌هایی که به موتور متکی هستند، طریقۀ انتقال قدرت آن‌هاست. گیربکس یکی از قطعه‌های پرکاربرد و اصلی در صنایع مختلف است که وظیفۀ عمدۀ آن انتقال دادن نیرو و توان از چرخ دنده به چرخ دندۀ دیگر است. در واقع گیربکس قادر خواهد بود تا مولفه‌های سرعت و گشتاور را به یکدیگر تبدیل کرده تا به وسیلۀ این ویژگی منحصر به فرد بتواند در زمان مناسب گشتاور و سرعت مورد نظر را به وجود آورد. امر مهمی که وجود دارد این است که در تمام گیربکس‌ها ارتباط بین سرعت دورانی و گشتاور برعکس هستند.
در این مطلب شما را با استانداردهای گیربکس صنعتی و انواع گیربکس ها آشنا خواهیم کرد.
فهرست مطالب
- معرفی گیربکس‌های صنعتی
- انواع گیربکس‌های صنعتی
- آشنایی با استانداردهای گیربکس صنعتی
- استانداردهای گیربکس صنعتی در هنگام نصب
- استانداردهای گیربکس صنعتی از لحاظ فیزیکی
- مولفه‌های مهم در انتخاب گیربکس صنعتی
- جمع بندی
معرفی گیربکس‌های صنعتی
پیش از آنکه با استانداردهای گیربکس صنعتی آشنا شوید، خوب است در مورد این گیربکس‌ها، ویژگی‌ها و همچنین انواع آن بیشتر بدانید. گیربکس در زبان فارسی به معنی جعبه دنده می‌باشد.گیربکس‌های صنعتی تاثیرات بسیار زیادی در واحدهای تولیدی داشته‌اند و وجود آن‌ها موجب شده که در کارایی آن‌ها بهبود قابل توجهی دیده شود. گیربکس‌ها تجهیزات بسیار مهمی در کارخانه‌جات مختلف به شمار می‌روند. گیربکس کار انتقال قدرت از یک ماشین به ماشینی دیگر را انجام می‌دهد و در این حین ما میزان گشتاوری که برای دستگاه مورد نیاز است را خواهیم دانست. در واقع گیربکس می‌تواند نیروی مکانیکی از یک موتور را به یک دستگاه انتقال دهد.
در اجزای تشکیل دهنده گیربکس‌ها چرخ دنده‌هایی وجود دارد که کوچکترین آن‌ها را پینیون و بزرگترین آن‌ها را گیر و یا دنده می‌نامند. گشتاور و سرعت هر چرخ دنده به گشتاور و سرعت چرخ دندۀ مقابل آن بستگی دارد. گشتاور در حقیقت نیرویی بوده که به دنده به صورت چرخشی وارد می‌شود، ترکیب این نیروها در چند چرخ دنده موجب می‌شود تا از یک طرف گشتاور و نیرو و سمت دیگر شافت به گیربکس منتقل شوند. مثلاً دو دنده را در نظر بگیرید، همانطور که می‌دانید دندۀ کوچک یا پینیون دارای سرعت چرخ بالایی است و گشتاور کمتری می‌تواند تولید کند و دنده مقابل آن نیز سرعت کمتر و گشتاور بیشتر خواهد داشت. از این طریق می‌توان نسبت تبدیل گیربکس را به راحتی از نسبت چرخش این دو دنده به دست آورد. گیربکس‌های صنعتی انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
انواع گیربکس‌های صنعتی
در مبحث استانداردهای گیربکس صنعتی خوب است اطلاعات کافی در مورد انواع گیربکس‌ها داشته باشید. این گیربکس‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- گیربکس کاهنده:
گیربکس کاهنده میان متحرک و موتور قرار گرفته و با کاهش یافتن دور الکتروموتور، دور خروجی و گشتاور تامین می‌شود. در خروجی این گیربکس قدرت بالا و سرعت کم را مشاهده خواهید کرد. - گیربکس افزاینده:
این گیربکس‌ها همان گیربکس‌های کاهنده هستند که میان متحرک و موتور قرار گرفته اما اغلب سرعت بالاتر و قدرت کمتری دارند. از این نوع کیربکس در صنایع پالایشگاهی و نیروگاهی استفاده می‌شود چرا که در این صنایع به دور بالا نیاز است.
آشنایی با استانداردهای گیربکس صنعتی
از آنجایی که گیربکس یک قطعه بسیار پرکاربرد و مهم در میان اجزای مکانیکی است، هر چه این قطعه با استانداردها مطابقت بیشتری داشته باشد و طبق اصول استاندارد طراحی و سپس تولید شده باشند عمر بالاتر و بازدهی بسیار بیشتری دارد و دیگر نیازی به اصلاح و توقف در تولید نیست. به همین دلیل است که استانداردهای گیربکس صنعتی در تولید آن اهمیت بسیار زیادی دارند.
استاندارد AGMA 421.01
نخستین بار در اکتبر 1943 میلادی استانداردهای گیربکس صنعتی به وسیله تولیدکنندگان چرخ دنده در آمریکا به طور آزمایشی عرضه شد که همان مورد قبول واقع شد و با نام استاندارد AGMA 421.01 شناخته شد. این استاندارد فرمول‌هایی دارد که می‌توان تنش‌های مجاز را بر حسب اسب بخار محاسبه نمود. علاوه بر این، استانداردهای گیربکس صنعتی دارای جدولی بوده که ضریب کاربردی بر روی آن نگارش شده است. همچنین این استاندارد دارای محتوایی بوده که در عملیات حرارتی گیربکس توانایی بازنگری را نشان می‌دهد.
استاندارد AGMA 4210.5
در استانداردهای پیشین اشتباهات چاپی زیادی بود که همین امر موجب شد این استاندارد در سال 1957 اصلاح شود. پس از آن دو سال بعد بررسی‌های دقیقی بر روی این استاندارد انجام شد و در خلال آن متخصصین و کارشناسان تصمیم گرفتند تا این استاندارد را بازنگری کنند و سپس استاندارد جدیدی با نام استاندارد AGMA 421.05 در میان استانداردهای گیربکس صنعتی ایجاد شد که هدف آن توسعه دادن صنعت، طراحی آن و تولید بود. در نهایت در سال 1963 میلادی 22 اکتبر منتشر شد و با بر طرف کردن نقض‌های استانداردهای پیشین عرضه گردید.
بر اساس این نوع استاندارد گیربکس‌های صنعتی هلیکال باید شرایطی داشته باشند. در گیربکس تک مرحله‌ای میزان سرعت خطی باید هم اندازه یا بیش از 35 متر بر ثانیه بوده باشد. علاوه بر آن میزان سرعت دورانی نباید بالاتر از 4500 دور بر ثانیه باشد. در این گیربکس‌ها عملکرد به نحوی است که سرعت خطی گام در یکی از مراحل هم اندازه یا بیش از 35 متر بر ثانیه بوده و سرعت خطی گام نیز در سایر مراحل از 5 متر بر ثانیه نباید کمتر باشد.
نوعی دیگری گیربکس وجود دارد که دارای سرعت زاویه بیش از چهار هزار دور در هر دقیقه دوران دارد و به همین دلیل است که این نوع گیربکس مورد توجه متخصصین و کارشناسان قرار گرفته است. فرآیند تولید و ساخت این مدل گیربکس با گیربکس ساده با سرعت دوران پایین، کاملاً متفاوت است. یکی از این تفاوت‌ها عملیات حرارتی و تلرانس انجام شده روی گیربکس است.
استانداردهای گیربکس صنعتی در هنگام نصب
برای نصب گیبرکس صنعتی استانداردهایی وجود دارد که با رعایت آن در هنگام نصب شما استانداردهای گیربکس صنعتی را رعایت کرده‌اید. این استانداردها عبارتند از:
- برای جلوگیری از ارتعاش، باید گیربکس را به پایه‌ای مسطح پیچ کرد.
- چنانچه احتمال ضربه یا گیرپاش را می‌دهید، باید از محدودکننده گشتاور نیرو، کلاچ یا کوپلینگ هیدرولیکی استفاده کنید.
- اگر قصد دارید، گیربکس را رنگ کنید، کاسه نمد را به خوبی بپوشانید تا خراب نشود.
- تلورانس ماشین‌کاری در چرخ زنجیر که بر روی محور ورودی و خروجی نصب می‌گردد باید با استاندارد ISO H7 مطابقت کامل داشته باشد. محور گیربکس رزوه و سوراخ‌دار شده باشد تا بتوان روی چرخ زنجیر یا چرخ دنده، مهره‌ها را ببندید.
- برای جلوگیری از گریپاژ یا اکسید شدن قطعات باید پیش از نصب سطوح را گریس کاری و تمیز کرد.
- پیش از راه اندازی گیربکس، اطمینان حاصل نمایید که سطح روغن آن درست باشد. زمانی که گیربکس را روغن کاری کردید دیگر نیاز به نگهداری مجدد نمی‌باشد.
- سعی کنید روغن را در فاصله‌های زمانی منظم چک کنید و پس از چهار هزار ساعت کارکرد آن را تعویض کنید.
- اگر گیربکس شما در هوای مرطوب قرار گرفته است، بهتر است روغن آن را زیاد بریزید.
استانداردهای گیربکس صنعتی از لحاظ فیزیکی
گیربکس‌های صنعتی با توجه به مدل و نوع تولیدکننده دارای اجزای فیزیکی مختلفی هستند. از استانداردهای گیربکس صنعتی مواد تشکیل دهنده آن است، این مواد شامل، آلومینیوم، برنج، آهن و مس است همچنین بعضی از گیربکس‌ها ممکن است از مواد پلاستیکی همانند نایلون یا پلی کربنات باشد. علاوه بر مواد تشکیل دهنده گیربکس، دندانه‌های گیربکس نیز نقش بسیار مهمی در عملکرد، سرعت کلی و گشتاور دستگاه دارد.
گیربکس‌های ساده را اغلب در سرعت پایین به کار می‌گیرند، چرا که سرو صدای زیادی داشته و کارایی کمی نیز دارند. گیربکس‌های مارپیچی نیز در کاربردهای سرعت بالا استفاده می‌شوند. عملکرد این نوع گیربکس کمتر بوده و کارایی کلی آن نسبت به سایر گیربکس‌ها بیشتر است. با دانستن استانداردهای گیربکس صنعتی می‌توانید عملکرد این دستگاه را بهبود بخشیده و مدت طولانی‌تری از آن استفاده کرد.
مولفه‌های مهم در انتخاب گیربکس صنعتی
حال با استانداردهای گیربکس صنعتی تا بدین جا آشنا شدید، اگر می‌خواهید گیربکس صنعتی مناسب با کار خود را انتخاب کنید، باید به مولفه‌ها و پارامترهای خاصی توجه کنید. این پارامترها عبارتند از:
- توان ورودی که به معنی قدرت الکتروموتور بوده که با اسب بخار و کیلو وات سنجیده می‌شود.
- دور ورودی که به دور چرخیدن شافت موتور در هر دقیقه گفته می‌شود.
- دور خروجی، که به دور خروجی دستگاه در هر دقیقه می‌گویند.
- گشتاور خروجی، اغلب بر حسب نیوتون متر است.
- نسبت تبدیل که حاصل تقسیم نمودن دور خروجی بر دور ورودی است.
- نوع ماشینی که گیربکس در آن به کار می‌رود.
- درجه حرارت محیط
- رطوبت، استوایی بودن و یخ زدگی
- مشخصات و نوع موتور محرک
- نوع انتقال میان موتور گیربکس
- آرایش محورها
- میزان بار شعاعی
جمع بندی
در صنایع مختلف، قطعات زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند، یکی از قطعات اصلی گیربکس است. گیربکس‌های صنعتی امروزه به دلیل عملکرد مطلوبی که در دستگاه‌های مختلف دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. تولید و طراحی این قطعات دارای استانداردهایی است که به استانداردهای گیربکس صنعتی معروف هستند. داشتن استاندارد در هر قطعه‌ای اصلی‌ترین بحث در مورد آن است. یعنی اگر دستگاهی تولید می‌شود، برای تولید و راه اندازی آن باید از استانداردهای مطابق با آن پیروی کرد. در غیر این صورت ایمنی افراد و دستگاه به خطر خواهد افتاد.
اگر قصد خرید انواع گیربکس صنعتی را دارید می توانید با شرکت مهندسی فناوران رستاپاد با شماره 31813-026 تماس گرفته و قیمت انواع گیربکس ها را بگیرید. مشاوران ما شما را در خرید بهترین قطعه راهنمایی می‌کنند.
