موقعیت‌های جغرافیایی مناسب برای کوره تونلی (از نظر فراوانی زغال و آهک)

شرایط دسترسی به مواد اولیه در طرح کوره تونلی، یکی از عوامل تعیین کننده در میزان هزینه های تولید آهن اسفنجی به این روش می باشد. در این مقاله به بررسی موقعیت های دسترسی به دو ماده اولیه این فرآیند یعنی زغال حرارتی و آهک در سطح کشور می پردازیم.

هزینه های دسترسی به مواد اولیه، از جمله هزینه هایی است که در قیمت نهایی محصول تأثیرگذار است. نحوه انتخاب موقعیت جغرافیایی مناسب برای دسترسی به مواد اولیه، موجب کاهش هزینه های حمل و نقل و انبارداری شده، و به این ترتیب میزان سوددهی یک طرح تولیدی را افزایش می دهد.

در همین رابطه برای آشنایی با توجیه اقتصادی احداث کارخانه تولید آهن اسفنجی به روش کوره تونلی، مطالعه “آیا سرمایه گذاری روی تولید آهن اسفنجی به روش کوره تونلی سودآور است؟” را به شما پیشنهاد می کنیم.

در احداث کارخانه کوره تونلی نیز، نحوه و فراوانی دسترسی به مواد اولیه از اهمیت بسیاری برخوردار است. در کنار ماده پایه آهن دار در فرآیند احیاء مستقیم، دو ماده مصرفی دیگر در روش کوره تونلی، شامل زغال حرارتی و پودر سنگ آهک است.

برای آشنایی بیشتر با فرآیند کوره تونلی، پیشنهاد می کنیم “فرآیند تولید بریکت آهن اسفنجی در کوره تونلی” را مطالعه نمایید.

منابع تأمین زغال حرارتی

به طور کلی، زغال سنگ در انواع مختلفی استخراج می شود که از بین آن ها دو نوع کک شو و حرارتی رواج بالایی دارد. زغال کک شو یک محصول میانی است که برای تولید کک و مصرف آن در بعضی فرآیندهای صنایع فولاد مورد استفاده قرار می گیرد. از سوی دیگر، زغال حرارتی که به عنوان سوختی ارزان شناخته می شود، با درجات کیفیت متنوع مستقیماً برای مصرف در صنایع گوناگون به فروش می رسد. در فرآیند کوره تونلی نیز، دومین ماده مصرفی مهم پس از مواد آهن دار، زغال حرارتی است که در فرآیند احیاء مستقیم به عنوان عامل احیاء مورد مصرف قرار می گیرد.

مطالعات طرح جامع فولاد کشور نشان می دهد، بیشترین میزان ذخایر زغال ‌سنگ مربوط به استان‌ های خراسان‌جنوبی، مازندران و کرمان است. البته این ذخایر به میزان کمتر در سایر استان‌ های شمالی و شمال شرقی، مناطقی از آذربایجان، و استان های مرکزی نیز موجود است [1].

در واقع، مهم ترین و بزرگ ترین معادن زغال‌سنگ در منطقه طبس در خراسان‌جنوبی قرار دارد که ۵۵ درصد ذخایر شناخته‌شده زغال‌سنگ ایران را به خود اختصاص می دهد. همچنین، زغال‌سنگ‌ حرارتی مقدار قابل توجهی از استخراج در این ناحیه را شامل می شود. بنابراین احداث کارخانه در مناطق جنوبی و مرکزی خراسان، از نظر دسترسی به زغال حرارتی دارای اولویت می باشند.

منابع تأمین سنگ آهک

سنگ آهک با خلوص بالای کربنات کلسیم، یک ماده اولیه حیاتی در صنایع آهن و فولاد به شمار می رود. وظایف اصلی این ماده، ایجاد سرباره در فرآیندهای ذوب، و حذف ناخالصی هایی مانند فسفر و گوگرد است. در این صنایع، معمول است که سنگ آهک مرغوب به کارخانه حمل شده و سپس جهت استفاده، توسط آسیاب چکشی تا اندازه زیر سه میلی متر خرد شود.

به طور کلی، آهک یک ماده معدنی بسیار فراوان در پهنه ایران است. این ماده که 67 درصد از کل ذخایر معدنی کشور را به خود اختصاص داده، در تمامی استان ‌های کشور موجود است. در انتخاب محل احداث کارخانه کوره تونلی نیز، تأمین آهک به دلیل فراوانی آن عامل تعیین کننده ای محسوب نمی شود. اما به دلیل وزن بالای سنگ آهک، مناسب تر است که کارخانه ‌های مصرف کننده در فواصل نزدیک تر از ذخیره‌های آهک احداث شوند.

شرکت مهندسی فن آوران رستاپاد مجری طرح تولید آهن اسفنجی به روش کوره تونلی

در این مقاله سعی کردیم از نظر شرایط تأمین زغال حرارتی و آهک، به بررسی مکان جغرافیایی مناسب برای احداث کارخانه کوره تونلی بپردازیم.

برای مطالعه شرایط تأمین مواد اولیه آهن دار جهت فرآیند احیاء مستقیم در کوره تونلی، پیشنهاد می کنیم “بهترین موقعیت جغرافیایی برای احداث کوره تونلی (از نظر فراوانی مواد آهن دار)“ را ببینید.

همچنین، از دیگر عوامل مؤثر بر این مکان یابی، شرایط تأمین انرژی مصرفی مانند گاز طبیعی، برق و آب است که در مقاله‌های آینده به آن خواهیم پرداخت.

از سوی دیگر، در مبحث حمل و نقل، لازم است وضعیت شبکه های ریلی و جاده ای برای انتقال مواد اولیه و فروش محصول، و وضعیت بنادر و اولویت بندی آن ها جهت صادرات محصول را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین مشخصات زمین انتخاب شده، میزان تراکم صنعتی در آن ناحیه، و امکان پیاده سازی طرح های توسعه کارخانه در آینده را باید درنظر گرفت. بنابراین، اگر علاقمند به دریافت اطلاعات بیشتری در این زمینه هستید، با کارشناسان ما تماس بگیرید. در نظر داشته باشید، تکنولوژی تولید آهن اسفنجی به روش کوره تونلی به طور کامل از نظر فرآیند، تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز، توسط شرکت مهندسی فن آوران رستاپاد بومی سازی شده است. همچنین، این مجموعه نماینده انحصاری شرکت OTSK، تنها بهره بردار موفق این طرح در ایران است.

منابع:

[1]  مطالعات طرح جامع فولاد کشور (پایش سال 1399)، شرکت ملی فولاد ایران